ΚΥΚΛΑΔΕΣ ... και του πουλιού το γάλα

Με συνολικό τζίρο που κυμαίνεται από 35 έως 40 εκατομμύρια ευρώ, οι εξαγωγές των Κυκλάδων δεν έχουν αποκτήσει μαζικό χαρακτήρα εξαιτίας της έλλειψης ενιαίας παραγωγικής βάσης που οφείλεται στο γεωγραφικό κατακερματισμό.

Αυξανόμενη εξαγωγική δυναμική επιδεικνύουν τα τοπικά κρασιά, παρά τις μικρές παραγόμενες ποσότητες (σε σχέση με τις ανάγκες εξωτερικών αγορών) χάρη στα μοναδικά χαρακτηριστικά τους και την υψηλή ποιότητά τους, δήλωσε στην «Κ.Ε.» ο Γιάννης Ρούσσος, πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων: «Η εξαγωγική δραστηριότητα του νομού μας κατά κύριο όγκο αφορά σε παραδοσιακά προϊόντα διατροφής, βιομηχανικά είδη, ορυκτά και χημικά». Ετσι, «ο νομός μας χαρακτηρίζεται από εξαγωγές εξειδικευμένων ειδών και μοναδικών προϊόντων σε Premium αγορές (niche markets). Τα προβλήματα που απορρέουν από τη νησιωτικότητα και την έλλειψη σταθερής δικτύωσης των νησιών, δημιουργούν επίσης δυσκολίες και στη διακίνηση προϊόντων εντός του ίδιου του νομού».

Τα τελευταία χρόνια, συνεχίζει ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου, «επιδιώκουμε με στοχευμένα σεμινάρια αγροτικού ενδιαφέροντος, συνέδρια αιγαιοπελαγίτικης γαστρονομίας, εκθέσεις και φεστιβάλ να προωθούμε τα τοπικά παραγόμενα προϊόντα, ενισχύοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητά τους.

»Δίνουμε επίσης έμφαση σε ανερχόμενους κλάδους, όπως η μελισσοκομία, και καλλιεργούμε ενέργειες με δίκτυα όπως ο Σύνδεσμος Ελλήνων Εισαγωγέων Τροφίμων Ποτών Εξωτερικού».

Ο σύμβουλος επιχειρήσεων Γιώργος Καλώστος εστιάζει πάνω σε τρία ζητήματα που μπορούν να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη.

- Να παραμείνει ο μειωμένος ΦΠΑ στα παραγόμενα προϊόντα των νησιών.

- Να υπάρξει πιο αντιπροσωπευτική διαδικασία από τα προγράμματα του υπουργείου Ανάπτυξης.

- Να προχωρήσει με γοργά βήματα η ενημέρωση και η εκπαίδευση των νέων προς την κατεύθυνση καινοτόμων ή ντόπιων καλλιεργειών. Και επίσης στην παραγωγή φυτών, όπως τα ψυχανθή που έχουν καλύτερες προϋποθέσεις για να καταναλωθούν, κυρίως ως ζωοτροφές, έχοντας χαμηλότερο κόστος.

Οι παρατηρήσεις και τα στοιχεία των αγροτικών προϊόντων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου που ακολουθούν προέρχονται από μελέτη που πραγματοποιήθηκε υπό το συντονισμό του Ιωάννη Πουλή, και την ομάδα των Εύας Αποστολίδου, Εμμανουήλ Βιντιάδη, Στυλιανής Γεωργά, Γιάννη Λυκοσκούφη, Σάββα Μαστόρου και Χρύσως Νταρζάνου.

Τα στοιχεία για τα κυριότερα αγροτικά προϊόντα (2011) προέρχονται από διαφορετικές πηγές, καθώς δεν υπάρχουν συγκεντρωμένα και επεξεργασμένα σε μια υπηρεσία (Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου). «Πρόκειται για το αρχικό στάδιο μιας προσπάθειας που θα πρέπει να συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα ως προς την εξέλιξη των επιμέρους κλάδων». Η εξέλιξη αυτή συμβάλλει στην «καλύτερη προώθηση και ενίσχυση των προϊόντων από χρηματοδοτικά προγράμματα εθνικών και κοινοτικών πόρων».

Είναι σημαντικό επίσης, διότι «καθιστά ευκολότερη την τιμολογιακή πολιτική από τους παραγωγούς και τα κέντρα διανομής των προϊόντων». Από τα συμπεράσματα της ομάδας σταχυολογούμε για διαφορετικά παραγόμενα αγαθά τα εξής: το λάδι αυτοκαταναλώνεται και μόνο όταν υπάρχει μεγαλύτερη παραγωγή διατίθεται σε χονδρεμπόρους ή λιανικά. Υπάρχει στασιμότητα στην επέκταση της καλλιέργειας ελιάς, λόγω της χαμηλής τιμής πώλησης, με τάσεις αναδιάρθρωσης ποικιλιών (αντικατάσταση των ντόπιων ποικιλιών με κορωναίικης).

Στον τομέα των οινοποιήσιμων αμπελώνων, η τάση μείωσης της αμπελοκαλλιέργειας στις Κυκλάδες είναι μικρή λόγω υψηλότερων τιμών των σταφυλιών και της καλύτερης οργάνωσης στη διακίνηση του κρασιού. Το μεγαλύτερο μέρος των κρασιών που παράγονται είναι πιστοποιημένα ως ΠΟΠ ή ΠΓΕ (προϊόντα ονομαστά προέλευσης ή προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης).

* Στον τομέα των επιτραπέζιων αμπελώνων παρουσιάζεται τάση αύξησης στην καλλιεργούμενη έκταση, εξαιτίας της αυξημένης ζήτησης κατά τους θερινούς μήνες, της καλής ποιότητας και της βελτιωμένης καλλιεργητικής τεχνικής.

* Στον τομέα της μελισσοκομικής διαπιστώνεται ότι η ποιότητα του μελιού είναι εξαιρετική.

* Υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου λόγω της μεγάλης ζήτησης.

* Προβλήματα υπάρχουν στην οργάνωση διάθεσης.

* Η τυποποίηση δεν έχει προχωρήσει στο βαθμό που απαιτεί η αγορά.

* Στην πτηνοτροφία δεν υπάρχει καμία εκμετάλλευση στα κυκλαδονήσια παρά τη μεγάλη κατανάλωση τους θερινούς μήνες.

* Στην κτηνοτροφία (αιγοπρόβατα) υπάρχει ως προς τον πληθυσμό.

* Οι εκμεταλλεύσεις είναι κυρίως εκτατικής μορφής, με υποτυπώδεις υποδομές (αρμεκτήρια, σταβλικές εγκαταστάσεις κ.λπ.) και χωρίς άδειες λειτουργίας.

* Δεν υπάρχουν οργανωμένα σφαγεία, με συνέπεια να έχει καθυστερήσει ο κλάδος στην ανάπτυξή του. Η κατάσταση επιδεινώνεται λόγω των δυσκολιών που υπάρχουν στις συγκοινωνίες των νησιών μας και της απουσίας εμπόρων αγοραστών κι έτσι η παραγωγή παραμένει αδιάθετη.

* Στα βοειδή ο ζωικός πληθυσμός διατηρείται σταθερός στις Κυκλάδες και η μεγαλύτερη ποσότητα γάλακτος γίνεται τυρί στα οργανωμένα τυροκομεία.

* Ο κλάδος της χοιροτροφίας στα νησιά είναι περιορισμένος, με αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλες εισαγωγές.

* Τα κηπευτικά υπαίθρου είναι σημαντικός κλάδος που πρέπει να υπάρχει σε κάθε νησί για την κάλυψη των τοπικών αναγκών, δεδομένης της ευπάθειας των προϊόντων και των δυσκολιών που υπάρχουν στις μεταφορές, λόγω του νησιωτικού χαρακτήρα των περιοχών.

* Σημαντικό πρόβλημα για την επέκταση των υπαίθριων κηπευτικών αποτελεί η έλλειψη αρδευτικού νερού, κυρίως στα μικρότερα νησιά.

* Στα κηπευτικά θερμοκηπίου συναντάμε ελάχιστες εγκαταστάσεις σε σχέση με τις ανάγκες που υπάρχουν.

* Στα φυτά μποστανιού έχουμε δυνατότητες επέκτασης της καλλιέργειας, γιατί συμπίπτει η συγκομιδή της με την τουριστική περίοδο - γίνονται εισαγωγές.

* Είναι σημαντική η καλλιέργεια πατάτας κυρίως στη Νάξο -έχει χαρακτηριστεί ΠΟΠ- επειδή υπάρχει κέντρο σποροπαραγωγής. Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μείωση της παραγωγής λόγω της ανάπτυξης ασθενειών από τη μακροχρόνια χρήση των ίδιων χωραφιών και του ανταγωνισμού με άλλα κράτη σποροπαραγωγής.

* Στις Κυκλάδες συναντάμε και πολλά προϊόντα τοπικής σημασίας για την οικονομία κάθε νησιού -φάβα, τοματάκι Σαντορίνης, αγκινάρα Τήνου-, χωρίς όμως δυνατότητα μεγάλης επέκτασης των καλλιεργειών.

Πηγή: ΕΝΕΤ