Μύθος τα περί ανάπτυξης μέσω εξαγωγών

ΒΑΣΙΚΟ αξίωμα της μνημονιακής πολιτικής της εσωτερικής υποτίμησης είναι πως η μείωση των μισθών, που με τις πολιτικές λιτότητας επιτυγχάνεται, περιορίζει τα σχετικά κόστη εργασίας και αυξάνει την ανταγωνιστικότητα και τις εξαγωγές, καθιστώντας τες λοκομοτίβα της ελληνικής οικονομίας, που θα τη σύρει έξω από το τούνελ της ύφεσης, στο φως της ανάπτυξης.

Πέντε χρόνια μετά την είσοδο της οικονομίας σε ύφεση και παρά τη δημοσιονομική προσαρμογή και τη μεγάλη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας κόστους που σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία έχει σημειωθεί, η αύξηση των εξαγωγών είναι γεγονός, όχι όμως και η έξοδος από την οικονομική ύφεση κατά τα υπεσχημένα.

Χειροτέρεψε

Μάλιστα, ενώ την περίοδο της ανάπτυξης 2002-2008 η μέση ετήσια αύξηση των εξαγωγών ήταν 11,7%, την περίοδο της οικονομικής κρίσης 2008-2012 η μέση εξαγωγική επέκταση ήταν μόνο 6,7%.

Σαν να μην έφτανε αυτό, άλλαξε προς το χειρότερο η ποιοτική σύνθεση και ο γεωγραφικός προσανατολισμός των ελληνικών εξαγωγών με την αύξηση του ειδικού βάρους των πετρελαιοειδών και των εκτός Ε.Ε.27 αγορών. Δύο στοιχεία αλληλένδετα μεταξύ τους, αφού:

α) ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των ελληνικών εξαγωγών πετρελαιοειδών την περίοδο 2002-2012 ήταν 2,8 φορές
μεγαλύτερος του συνόλου των εξαγωγών (27,7% προς 9,6% αντίστοιχα), με συνέπεια το ποσοστό των εξαγωγών πετρελαιοειδών στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών από 8,4% το 2002 να ανέλθει σε 38,5% το 2012 και 40% περίπου το 2013, και

β) το μερίδιο των εξαγωγών προς τις χώρες της Ε.Ε.27 στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών μειώθηκε δραματικά από 66,1% το 2006 (60,8% ήταν το 2002) σε 44,1% το 2012, όταν το αντίστοιχο ποσοστό για την Ε.Ε.27 είναι 62,7%!

Οχι τυχαία, λοιπόν, το οικονομικό ινστιτούτο Levy υπολογίζει πως το 71% της αύξησης των ελληνικών εξαγωγών προέρχεται όχι από τη μείωση του σχετικού μοναδιαίου κόστους εργασίας και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας κόστους, αλλά από την αύξηση της αξίας των πετρελαιοειδών λόγω της σχετικά υψηλής τιμής του πετρελαίου, η οποία όμως είναι ένας εξωγενής και ευμετάβλητος παράγοντας, στον οποίο δεν μπορείς να στηρίξεις την εξαγωγική σου εξειδίκευση και δυναμική.

Επίσης, όχι τυχαία, διαπιστώνει πως η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης δεν προκάλεσε κάποια ανάπτυξη των υψηλού τεχνολογικού περιεχομένου εξαγωγών, ενώ, αντίθετα, μπορεί να οδηγεί σε μία εξειδίκευση παραγωγής χαμηλού και μεσαίου τεχνολογικού περιεχομένου προϊόντων, όπως τα αγροτικά, οι πρώτες ύλες και τα ενδιάμεσα προϊόντα.

Αμφισβήτηση

Με την τελευταία εντελώς αρνητική εξαγωγική επίδοση του Αυγούστου (-5,7% ετησίως συνολικά και -7,6% χωρίς τα πετρελαιοειδή), παρά την υποτιθέμενη ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας, είναι απολύτως λογικό να αμφισβητείται ανοιχτά πλέον η αποτελεσματικότητα του εξαγωγικού μοντέλου ανάπτυξης που έχει επιβάλει η νεοφιλελεύθερη πολιτική της τρόικας.

Ισως αυτό ακριβώς το νόημα της αμφισβήτησης να έχει και η αντίσταση που φραστικά τουλάχιστον προβάλλει πλέον η ελληνική κυβέρνηση στα αιτήματα της τρόικας για λήψη νέων περιοριστικών μέτρων λιτότητας. Αντιλαμβάνεται ενδεχομένως πως το κοινωνικό και πολιτικό κόστος είναι πολύ βαρύ, την ίδια ώρα που το αναπτυξιακό αποτέλεσμα είναι μηδαμινό.

Πηγή: ΕΝΕΤ